Σαν σήμερα, 3 Νοεμβρίου 1943

Η μάχη του Κιέβου

Μετά την ήττα τους στη μάχη του Κούρσκ το καλοκαίρι του 1943, άρχισε η οπισθοχώρηση των Γερμανών. Δεν επρόκειτο να αναλάβουν ξανά επιθετικές πρωτοβουλίες στο ανατολικό μέτωπο. Η υποχώρηση τους προς τον Δνείπερο ήταν συντεταγμένη, με σκοπό να αποφύγουν την περικύκλωση. Οι Σοβιετικοί άρχισαν τις επιθέσεις τους προς τον ποταμό, πιέζοντας την Ομάδα Στρατιών Νότου του Έριχ φον Μάνσταϊν.

Μετά την αποτυχημένη πρώτη προσπάθεια τον Οκτώβριο, το πρωί της 3^ης Νοεμβρίου, το νεοσυσταθέν 1^ο Ουκρανικό Μέτωπο που αριθμούσε περίπου 670.000 άνδρες, εξαπέλυσε σφοδρό βομβαρδισμό και ακολούθησε η κυρίως επίθεση. Στόχος των Σοβιετικών ήταν, εκτός απ’ το Κίεβο, να αποκόψουν τα στρατεύματα του Μάνσταϊν απ’ την Ομάδα Στρατιών Κέντρου. Οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν τους επιτιθέμενους και η πόλη απελευθερώθηκε γρήγορα, μέσα σε λίγες μέρες. Η επίθεση, σε έκταση περίπου 500 χιλιομέτρων, διείσδυσε μέχρι και 150 χιλιόμετρα και τα προγεφυρώματα που εγκατέστησε ο Κόκκινος Στρατός στη γύρω περιοχή απέτρεψε τους Γερμανούς να ορθώσουν το λεγόμενο Ανατολικό Τείχος στις όχθες του Δνείπερου.

Όταν οι Σοβιετικοί μπήκαν στην πόλη, την βρήκαν εντελώς κατεστραμμένη απ’ τη γερμανική κατοχή δύο χρόνων, την τωρινή επίθεση και τους βομβαρδισμούς και τέλος την τακτική της καμένης γης που ακολούθησαν οι Γερμανοί αποχωρώντας. 7.000 κτίρια και 1.000 εργοστάσια είχαν ισοπεδωθεί, 200.000 άνθρωποι πέθαναν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Επίσης, 100.000 στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Κατά συνέπεια, η πόλη αριθμούσε μόλις 80.000 κατοίκους, μόλις το 20% του πληθυσμού της προπολεμικά.

Ο Μάνσταϊν τελικά κατάφερε να πείσει τον Χίτλερ να εξαπολύσει αντεπίθεση με σκοπό να ανακαταλάβει το Κίεβο. Στις σκληρές μάχες που ακολούθησαν, παρ’ όλη την προσπάθεια των γερμανικών στρατευμάτων, οι Σοβιετικοί κράτησαν τις θέσεις τους. Μέσα στον επόμενο μήνα έλαβαν χώρα αρκετές μάχες αρμάτων και πολλές μικρότερες πόλεις στη γύρω περιοχή άλλαξαν χέρια κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.

Στις 5 Δεκεμβρίου, μια αιφνιδιαστική επίθεση των Γερμανών παραλίγο να περικυκλώσει τις μονάδες του Κόκκινου Στρατού απ’ τα ανατολικά, αλλά οι νεοαφιχθείσες σοβιετικές ενισχύσεις έσωσαν την κατάσταση. Μέχρι τα τέλη του μήνα, η μάχη του Κιέβου είχε τελειώσει. Η πόλη είχε απελευθερωθεί. Οι Γερμανοί είχαν υποστεί μεγάλες απώλειες και επιπλέον το ηθικό των Σοβιετικών αναπτερώθηκε μετά την κατάληψη της σημαντικής αυτής πόλης.